W trzech krokach pokażę ci sposób na rozprawkę na przykładzie tematu: Mój dom to moja twierdza – napisz rozprawkę o wartości domu w życiu człowieka. W swojej pracy wykorzystaj przykłady pochodzące z lektur obowiązkowych. 1. Wstęp – włącz reflektory i uruchom lokomotywę. Na początku włącz światła. Nawiąż do tematu pracy. W tym roku ponownie przygotowuję kilku maturzystów do najważniejszego egzaminu w ich życiu. Ponieważ matura to nie tylko zadania Richtig/Falsch, lecz także praca z tekstem czytanym i wypracowanie, postanowiłam przygotować najważniejsze słownictwo przydatne do napisania rozprawki ( die Erörterung) po niemiecku. Jak ją napisać krok po kroku? Warto sprawdzić schemat, budowę, przykłady i najważniejsze zasady dotyczące pisania rozprawki. poziom rozszerzony. Arkusz i odpowiedzi Matura polski W zależności od tego, czy postawiona na początku została teza czy hipoteza, rozróżniamy dwa rodzaje rozprawki. Dedukcyjna: we wstępie zawiera tezę, co do której jestem jako autor przekonany. W dalszej części tekstu przytaczam argumenty, które moje zdanie potwierdzają. Ważne, aby unikać stwierdzeń typu: Wydaje mi się…. Naszym zadaniem jest zainteresować czytelnika od pierwszych zdań. Zasadniczą i najważniejszą częścią rozprawki jest rozwinięcie, w którym przytaczamy argumenty (jeden akapit to jeden argument). Ich układ powinien być logiczny i konsekwentny, np. można je uporządkować od najmocniejszego do najsłabszego lub odwrotnie. Vay Tiền Trả Góp Theo Tháng Chỉ Cần Cmnd Hỗ Trợ Nợ Xấu. Jeden z moich absolwentów, który napisał maturę z języka polskiego na poziomie rozszerzonym na 100%, zechciał się podzielić swoimi uwagami dotyczącymi jak napisać maturę z języka polskiego. Sądzę, że powinno Cię to zainteresować: Esej. Jak napisać rozprawkę - okiem ucznia. Niniejszy artykuł składa się z trzech podstawowych części: Analiza wstępna Czyli opis tego, co należy zrobić żeby jak najlepiej być przygotowanym do napisania rozprawki analitycznej. Podzieliłem je na trzy kroki: analiza tematu rozprawki | analiza tekstu | planowanie rozprawki Krok pierwszy: analiza i interpretacja tematu rozprawki Przeczytaj kilkakrotnie temat Wyjaśnij pojęcia się w nim pojawiające podaj ich znaczenia określ w jakim znaczeniu chcesz się nimi posługiwać wypisz synonimy Wypisz intertekstualności związki z głównymi prądami, nurtami epoki związki z innymi tekstami Rozpisz zadania (wiązki tematyczne), które trzeba zrealizować, aby wyczerpać temat Wypisz wszystkie możliwe tezy (jeśli można więcej niż jedną) Więcej w artykule: Analiza tematu rozprawki- jak? w górę ↑ Krok drugi: analiza tekstu towarzyszącego rozprawce analitycznej Pamiętaj, że tekst, który jest załączony do tematu rozprawki analitycznej na maturze języka polskiego może należeć do jednego z trzech rodzajów literackich. Ze względu na różnice pomiędzy epiką, liryką i dramatem, analiza fragmentu tekstu lirycznego, analiza fragmentu tekstu epickiego i analiza fragmentu tekstu dramatycznego muszą się różnić między sobą. Jeśli nie chcesz aż tak pogłębiać swojej wiedzy Zapamiętaj o dwóch ważnych rzeczach, które ułatwią Ci analizę i pisanie rozprawki. Po analizie tematu wiesz jakie zadania (wiązki tematyczne) musisz zrealizować. Teraz zwyczajnie podziel brudnopis na te pola tematyczne (odpowiadające wiązkom tematycznym) i w trakcie analizy tekstu wpisuj informacje w odpowiadające im pola. W trakcie notowania efektów analizy, stosuj następującą strukturę: informacja, cytat lub omówienie ją potwierdzające, komentarz cytatu z wnioskiem cząstkowym. w górę ↑ Krok trzeci: plan rozprawki Jeśli analiza tekstu załączony do rozprawki była wstępnie uporządkowana. Planowanie można ograniczyć do numeracji poszczególnych informacji. Jeśli tak nie było rozprawkę należy zaplanować. Między innymi w tym pomoże Ci artykuł: Jak napisać plan rozprawki? Jeśli nie chcesz planować tak dokładnie swojego wypracowania (co nie jest najszczęśliwszym pomysłem) to pamiętaj o kilku zasadach: Wstęp Powinien zaczynać się od ogólnych stwierdzeń i stopniowo zawężając przedmiot rozważań powinien przechodzić do tematu rozprawki. Powinien także zawierać przynajmniej: ustalenia definicyjne ustalenie kontekstów tematu rozprawki filozoficzny historyczny biograficzny historyczno-literacki opis sceny z fragmentu; zasady zestawienia fragmentów tezę streszczenie rozwinięcia Rozwinięcie Pamiętaj, że jest to miejsce na wszystkie Twoje racje, którymi możesz przekonać oponentów. Planując rozwinięcie świadomie wybierz najlepszą dla tego tematu i Twojej tezy kompozycję. Pamiętaj o strukturze akapitów: wprowadzenie argument dowody wniosek cząstkowy Zakończenie spróbuj sprowadzić wnioski cząstkowe do jednego wniosku ogólnego ściśle wiążącego się z postawioną tezą postaraj się o kompletność wniosku dokładnie przeanalizuj i opisz mechanizmy opisywanego zjawiska w przypadku porownania wskaż minimum dwa podobienstwa i dwie różnice odpowiedz na pytanie: dlaczego tak się dzieje? odpowiedz na pytanie: jakie są tego konsekwencje? odnieś te spostrzeżenia do tematu Wyraź własne zdanie, opinię, oceń postawy bohaterów w górę ↑ Pisanie rozprawki estetyka | akapity | język | schematyczność Streszczenie Stosuj akapity wyraźnie wyróżnione graficznie wcięciem Pisz krótkie zdania (dłuższe zwiększają ryzyko błędu) Bądź zwięzły i konkretny, unikaj ogólników Dbaj o poprawność językową Nie stosuj pojęć autotematycznych Unikaj powtórzeń tych samych wyrazów w sąsiadujących zdaniach Stosuj różne formuły rozpoczynające akapit i jednocześnie zwiększające spójność Stosuj różne formuły wprowadzające cytat Stosuj różne formuły wprowadzające wnioski cząstkowe, wniosek ogólny Zachowuj obiektywizm Nie powtarzaj myśli – to poważny błąd Jeśli wykonałeś solidnie wszystkie zadania w poprzednich etapach, pisanie rozprawki możesz uznać za formalność. Tym przyjemniejszą, im łatwiej i szybciej przybywa sensownych treści ułożonych w logicznym porządku. w górę ↑ Rozprawka - estetyka Warto również, w myśl zasady: jak cię widzą, tak cię piszą, zadbać o czytelność i ograniczyć do minimum ilość skreśleń. Estetyka pracy wprawdzie nie jest oceniana, ale korzystne wrażenie zawsze jest pożądane w każdej formie komunikacji. Rozprawka - akapity Pisząc pamiętaj także o wyraźnym graficznym wyróżnieniu akapitów poprzez stosowane głębokiego wcięcia tekstu. Nie jest to szczególnie trudne wyzwanie, kiedy korzysta się z przygotowanego wcześniej planu. Przestrzeganie tej prostej zasady może znacząco zwiększyć ilość uzyskanych na maturze punktów. Więcej o budowaniu akapitów w artykule: Jak budować akapit? w górę ↑ Rozprawka - poprawność językowa Zadbaj o poprawność gramatyczną, stylistyczną i ortograficzną; jest bardzo ważna! Możesz to osiągnąć niewielkim wysiłkiem: używaj zdań krótkich, ograniczaj ich skomplikowanie Ten prosty zabieg w znaczący sposób ograniczy ilość popełnianych błędów składniowych. Oczywiście musisz pamiętać, że zgrabne wielokrotnie złożone zdania świadczą o wysokich umiejętnościach pisarskich, a krótkie nie. Nie popadaj przy tym w przesadę - zróżnicowana składnia to podstawowy warunek, który musisz spełnić. unikaj przypadkowych powtórzeń wyrazów, wyrażeń, zwrotów W trakcie przygotowań wypisz sobie w kolumnach synonimy. unikaj zdań z czasownikiem być Czasownik ten pod względem nośności znaczeniowej i ekspresywności trzeba zaliczyć do najuboższych, gdyż nie informuje o niczym poza faktem istnienia przedmiotu, do którego się odnosi. Każdy inny czasownik użyty zamiast niego wnosi dodatkowe informacje, emocje co czyni zdanie ciekawszym w odbiorze. Na przykład: zamiast zdania: Janek jest w szkole możesz napisać: Janek kształci się/uczy się/zakuwa/męczy się w szkole. Różnica jest zauważalna. Idąc dalej trzeba powiedzieć, że unikanie tego kłopotliwego czasownika prowadzi do większej kondensacji znaczeń, do większej treściwości pracy. Ponadto należy mieć świadomość, że jeden czasownik ma ograniczone możliwości tworzenia różnych związków składniowych; jego nadużywanie prowadzi więc do sytuacji, w której powtarzane są w wypracowaniu zdania o tej samej budowie. Nie trzeba chyba tutaj nikogo specjalnie uświadamiać, że permanentne paralelizmy są uznawane za błąd stylistyczny, nie świadczący najlepiej o umiejętności budowania zdań. Unikaj także nadużywania zaimków: to, który. Ich obecność w składni powoduje tzw. łamanie zdania, co przy sporadycznym stosowaniu nie szkodzi jakości pracy, natomiast przy nazbyt częstym nie tylko razi w oczy, ale przede wszystkim przyczynia się do powstawania błędów stylistycznych, będących konsekwencją niekończących się paralelizmów składniowych, a to powoduje, iż tekst staje się dla odbiorcy nudny. Znacznie lepszym zabiegiem na poziomie składni jest stosowanie konstrukcji imiesłowowych, które pozwalają autorowi przy użyciu mniejszej ilości słów zawrzeć w zdaniu więcej znaczeń, czyli nadają tekstowi cechę treściwości. Podobny efekt uzyskasz stosując równoważniki zdań i zdania wtrącone w nawiasach. w górę ↑ Rozprawka - schematyzm języka autotematyzm Częstym grzechem popełnianym w rozprawkach jest nadużywanie typowo metatematycznych pojęć jak: argument, teza, rozprawka, akapit etc. Najlepiej je w ogóle wyeliminować z rozprawki, albo przynajmniej ograniczyć ich obecność do minimum. One kapitalnie nadają się do mówienia o rozprawce, do analizy czyjegoś tekstu. Za najokropniejszą chyba manierę uchodzą wyrażenia typu: moim pierwszym argumentem jest, moim drugim argumentem jest etc., lub chcę udowodnić tezę, że... Powinieneś również unikać jak ognia równie popularnego błędu stylistycznego, a mianowicie używania identycznych pojęć lub pochodzących z tej samej rodziny (o tym samym temacie słowotwórczym) w sąsiadujących zdaniach. Lekarstwo na to podałem już we fragmencie poświęconym analizie i interpretacji tematu. rozpoczynanie akapitów Fatalną manierą w rozprawce jest rozpoczynanie kolejnych akapitów od tych samych słów, wyrażeń. Stosuj różne formuły rozpoczynające akapit i jednocześnie zwiększające spójność tekstu: Z kolei przejdę do; Z drugiej strony; Teraz przedstawię/omówię; rozpoczynanie cytatów Podobnie sytuacja kształtuje się w przypadku wprowadzania cytatów i również tu należy unikać za wszelką cenę monotonii: Odwołam się do słów; Potwierdzają to słowa; Oto co na ten temat mówi; Zgadzam się z; Powołam się na słowa/opinię/komentarz/zdanie; Świadczą o tym; Dowodzą tego słowa; Najlepiej potwierdzają to słowa; Świadczą o tym słowa; Ilustrują to słowa; Dowodząc; wprowadzanie wniosków cząstkowych Innym powtarzającym się elementem w rozwinięciu, z którym autorzy często mają kłopoty są wnioski cząstkowe; również tu należy stosować zróżnicowane formuły wprowadzające: Świadczy to o tym, że; Dowodzi to tego, że; Potwierdza to; Wynika z tego, że; Na podstawie tego można stwierdzić, że; Na zakończenie; Z całą pewnością można stwierdzić, że; Niewątpliwie;Z pewnością; Na podstawie powyższych dowodów można stwierdzić, że; Uważam, że; Jestem przekonany/pewien, że; Sądzę, że; Wierzę, że; Według mnie; Mogę stwierdzić, że; Zauważ, że tę różnorodność możesz wykorzystać również w zakończeniu. w górę ↑ Rozprawka podsumowanie Na końcu trzeba powiedzieć sobie szczerze, że rozprawka to nie przygoda, ale ciężka praca, której efekty nie są efektowne. Stąd zapewne wynika częste zniechęcenie uczniów do tego gatunku na długo przed tym, jak opanują tę umiejętność. Trudność pisania rozprawki jest tym większa, że trzeba się tutaj zdobyć na obiektywizm, a zatem uwolnić od osobistych przekonań, prywatnego zdania, własnej opinii, która jeśli już się może pojawić, to dopiero na samym końcu pracy. Nie ułatwia tego także zakaz powtarzania myśli, stosowania dygresji rozbijających logiczność wywodu. w górę ↑ W pierwszej części arkusza maturalnego na poziomie podstawowym pozostały zadania testowe sprawdzające rozumienie tekstów nieliterackich: popularnonaukowych, publicystycznych lub politycznych. W drugiej części należy sformułować dłuższą wypowiedź pisemną, nadal nie krótszą niż 250 słów. W miejsce wypracowania analityczno-interpretacyjnego w związku z tekstem literackim (ze starej formuły egzaminu) pojawiają się dwa zadania do wyboru: rozprawka problemowa lub interpretacja utworu lirycznego. W arkuszu na poziomie rozszerzonym pozostała jedna część. W niej również można dokonać wyboru zadania – w nowej formule trzeba napisać wypracowanie w formie wypowiedzi argumentacyjnej lub interpretacji porównawczej. Praca pisemna na tym poziomie musi zamierać przynajmniej 300 słów. Czytaj także: Matura z polskiego 2015. Jak napisać dobrą interpretację wiersza?Wskazania dotyczące minimalnej objętości wypowiedzi stanowią przypomnienie podstawowego warunku, gwarantującego uzyskanie punktów we wszystkich kategoriach oceny. Jeśli praca będzie krótsza niż 250 czy 300 słów, zostaną przyznane punkty wyłącznie za część merytoryczną wypowiedzi, natomiast nie będzie możliwości uzyskania punktów za formę, czyli kompozycję, styl, język i zapis. Ogólne zasady rozwiązywania zadań maturalnych z języka polskiego na obu poziomach są mądrze gospodarować czasem, by : 1. Uważnie przeczytać i rozważyć temat oraz zanalizować i zinterpretować załączony fragment tekstu literackiego pod kątem problemu zawartego w Ustalić przy ponownej lekturze tekstu literackiego, z uwzględnieniem tytułu, przypisów i innych informacji towarzyszących fragmentowi, poruszony w nim Sformułować własne stanowisko wobec prezentowanego Wypisać w brudnopisie w formie notatki przydatne w rozwiązaniu zadania wątki oraz konteksty problemu, poruszonego we Zgromadzić dodatkowe informacje, przykłady, konteksty interpretacyjne, nawiązania kulturowe, przydatne do opracowania Ułożyć plan wypowiedzi podzielony na wstęp, rozwinięcie i zakończenie, troszcząc się o przejrzystość i funkcjonalność Sformułować dłuższą spójną wypowiedź, kierując się spostrzeżeniami zamieszczonymi w notatkach zgodnie z zasadami logiki, poprawnie pod względem kompozycyjnym i Zadbać o poprawność rzeczową faktografii i przykładów (dokładność cytatów, imion i nazwisk bohaterów, autorów, tytuły dzieł, nazwy miejsc akcji, wydarzenia itp.).9. Przeczytać na koniec cały tekst, zwracając uwagę na ewentualne uwagę należy zwrócić na uniknięcie sytuacji popełnienia rzeczowego błędu kardynalnego, który dyskwalifikuje pracę. Polega on na wprowadzeniu informacji świadczących o nieznajomości przywołanego tekstu kultury, lektury obowiązkowej lub kontekstu interpretacyjnego. Jednym z podstawowych zadań jest napisanie rozprawki problemowej. Jak napisać dobrą rozprawkę? Zobacz na kolejnej stronie --> W wypracowaniu o charakterze rozprawki chodzi o rozstrzygnięcie problemu wskazanego w temacie przy wykorzystaniu dołączonego tekstu literackiego. W rozważaniach nie można pominąć wnikliwej analizy problemu zawartego w podanym fragmencie. Nie można też zignorować problemu i pisać bez związku z tematem wszystkiego, co się wie o danym utworze lub fragmencie. Jeśli pochodzi on z lektury obowiązkowej (oznaczonej na liście lektur gwiazdką), należ odwołać się do całego utworu. Wypracowanie z niepoprawnie sformułowaną tezą, świadczącą o niezrozumieniu tematu lub nie na temat zostanie ocenione na 0 pracy nad rozprawką problemową:1. Zanalizuj temat pracy, a w szczególności problem w nim wskazany w formie pytania (np. Czy warto podróżować?; Czym jest ojczyzna w życiu człowieka?).2. Uważnie zanalizuj i zinterpretuj załączony fragment utworu literackiego w kontekście Określ własne stanowisko wobec zagadnienia – postaw tezę lub hipotezę Zgromadź w brudnopisie argumenty, służące uzasadnieniu stanowiska. W tym celu podaj rozstrzygnięcie problemu w podanym tekście literackim oraz przywołaj inne adekwatne przykłady z wybranych tekstów literackich lub tekstów kultury (takich, które pomogą trafnie i rzeczowo uzasadnić stanowisko).5. Ułóż konspekt wypowiedzi, pamiętając o trójdzielnej kompozycji:a. Wstęp: wprowadzenie do tematu, sformułowanie tezy lub hipotezy Rozwinięcie: uzasadnienie w formie argumentów zilustrowanych przykładami z załączonego tekstu i innych samodzielnie Zakończenie: podsumowanie – potwierdzenie tezy lub weryfikacja hipotezy, sformułowanie Utwórz dłuższą wypowiedź pisemną, będącą rozwinięciem planu, zgodnej z zasadami logiki, spójnej, poprawnej pod względem merytorycznym i Pilnuj, aby kolejne elementy wypracowania (graficznie wyodrębnione) były logicznie powiązane w spójną całość, przekonującą o słuszności Zachowaj stosowny styl rozprawki (przypominający styl naukowy) – zwięzły, Pisz wyraźnie, aby zapobiec złemu odczytaniu Zadbaj o przeczytanie całości i popraw ewentualne błędy. Spełnienie zasad tego dekalogu gwarantuje uzyskanie maksymalnych 50 kryteria oceniania rozprawki zobacz na kolejnej stronie -->Za rozwiązanie problemu zawartego w temacie w formie rozprawki otrzymuje się 50 punktów. Punkty za rozprawkę problemową rozdzielone są następująco:Sformułowanie stanowiska (teza lub hipoteza) – 6 stanowiska (argumenty i przykłady) – 18 rzeczowa – 4 – 6 lokalna (między akapitami) – 2 tekstu – 4 językowa (składnia, słownictwo, frazeologia, fleksja) – 6 zapisu (ortografia i interpunkcja) – 4 punkty. W nowej formule egzaminu maturalnego duże znaczenie ma zawartość merytoryczna pracy: umiejętność zajęcia stanowiska wobec problemu, funkcjonalna analiza i wykorzystanie odpowiednich przykładów w celu przedstawienia trafnych i przekonujących argumentów, umiejętność wnioskowania. Nie wolno streszczać utworów, lecz trzeba wykorzystywać ich treść do rozwiązania problemu. Prace pisemne nie będą sprawdzane według klucza odpowiedzi. Egzaminator będzie analizował całość pracy i tok myślenia do uzyskania jak największej liczby punktów jest nadal dobre zrozumienie tematu. Czym jest rozprawka Rozprawka z polskiego – definicja Rozprawka jest to forma wypowiedzi pisemnej. Tego typu pracę pisze się według bardzo ścisłych reguł. Myśl o rozprawce jak o pracy naukowej. Masz okazję dobrze uzasadnić tezy na dany temat i wyrazić własne przekonania. Musisz to jednak zrobić prawidłowo, żeby teza naprawdę została potwierdzona (lub obalona), a praca zaliczona. Rozprawka składa się z następujących części: Wstęp – tu wprowadzamy temat kilkoma zdaniami, stawiamy tezę lub hipotezę (dokładne wyjaśnienie znajdziesz niżej), którą będziemy badać w rozwinięciu. Rozwinięcie – to miejsce na rozwinięcie stawianej tezy, przedstawienie argumentów, które ją popierają i kontrargumentów. W tej części pracy masz najwięcej miejsca do wyrażenia własnych myśli. Dobrze jest pochwalić się też jak największą znajomością lektur z polskiego. Oczywiście pod warunkiem, że pasują do tematu. Zakończenie – tu formułujemy wnioski, jakie nasunęły się po zbadaniu argumentów i kontrargumentów. Na koniec decydujemy, czy tezę udało się podtrzymać. W przypadku hipotezy na końcu formułujemy tezę, która potwierdza lub obala hipotezę. Teraz powiedzmy sobie kilka słów o tezach i hipotezach. Teza jest mocnym stanowiskiem tzn. masz jakieś konkretne zdanie na temat i postarasz się je udowodnić w rozwinięciu. Hipoteza jest natomiast poszukiwaniem stanowiska. Wydaje ci się, że wiesz jaka powinna być odpowiedź na pytanie, ale tak naprawdę musisz zbadać źródła i spróbować odpowiedzieć i rozwiać wątpliwości dopiero w zakończeniu. Jak napisać rozprawkę na poziomie liceum? Przede wszystkim nie może być za krótka. Co najmniej po pięć zdań na wstęp i zakończenie. Powinieneś wiedzieć co chcesz powiedzieć, znać lektury, które przerabialiście w klasie i poprawnie je interpretować. Rozprawka to taka rozgrzewka do pisania prac naukowych. Liczy się zarówno wiedza jak i własne zdanie. Warto zadbać też o tzw. konstrukcję. Każdą część rozprawki i każdą nową myśl zaczynamy od akapitu. To też jest punktowane podczas sprawdzania pracy, więc warto pamiętać o konstrukcji. Podziel pracę na etapy Kiedy mamy pisać na czas, stres może sprawić, że zapomnimy wszystko czego się nauczyliśmy. Żeby wiedzieć jak zacząć warto podzielić pracę na etapy. Pomogą one uspokoić umysł i skonstruować dobrą rozprawkę. Oto proponowane etapy pracy: Zastanów się czy rozumiesz temat Czy zgadzasz się z postawioną tezą?Na podstawie własnego zdania (zgadzasz się z tezą lub nie) dobieraj przykłady literackie. Pomyśl o kilku argumentach i kontrargumentach. Dobierz do nich hierarchię ważności – od najważniejszych argumentów do mniej ważnych i od najważniejszych kontrargumentów do mniej ważnychNapisz plan logiczny na brudnoZacznij pisać według wyznaczonych zasad tworzenia rozprawki. Działając według tych lub podobnych etapów wbrew pozorom zyskujesz dużo czasu. Masz większą szansę prawidłowo dobrać przykłady i argumenty. Poza tym lepiej się pisze, kiedy dokładnie wiemy, co i jak chcemy powiedzieć. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł, jak napisać ogłoszenie krok po kroku. Jak prawidłowo formułować myśli w rozprawce Rozprawka z polskiego w liceum powinna zawierać pewne sformułowania. Tutaj podamy tylko kilka przykładów. Jeżeli chcesz poznać więcej, to bez problemu znajdziesz je w internecie. Poprawnie sformułowania pozwolą zachować rozprawkę na poziomie jakiego wymaga się w szkole średniej. Jednocześnie nie będziesz musiał zajmować głowy niepotrzebnym wymyślaniem takich formułek i zastanawiać jak napisać rozprawkę. We wstępie musisz odnieść się do zadanego tematu. Jeżeli temat dotyczy jakiegoś terminu np. władza, miłość itp. to dobrze jest zacząć od definicji słowa. Przydadzą się takie sformułowania jak: Zacznę od zastanowienia się nad znaczeniem słowa.... Proponuję najpierw rozważyć, czym jest... Pisząc pracę maturalną można też zacząć od rozważenia problemu: Postaram się rozważyć moje refleksje na temat... Problem, o którym chcę pisać... Roboty sprzątające - sprawdź promocje! Czasami temat pracy jest bardziej otwarty i sformułowanie tezy zależy od ciebie. Możesz wtedy użyć zwrotów: W mojej pracy pragnę uzasadnić następującą tezę... Moja teza brzmi... W niektórych przypadkach napisanie dobrej pracy wymaga dodania okoliczności historycznych lub odniesienia się do twojej wiedzy np. na temat przytoczonej lektury: Cytat przytoczony w temacie pochodzi z klasycznego dzieła jakim jest... (np. „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza) We wstępie zarysuję okoliczności powstania tego dzieła... Przytoczone w temacie dzieła stanowią ważną część klasyki narodowej... Rozprawka może być też odpowiedzią na pytanie zadane w temacie: Odpowiedź na pytanie zawarte w temacie brzmi... Postaram się odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie w oparciu o wybrane dzieła... (np. polskich autorów epoki pozytywizmu) Można też zacząć od zgodzenia lub niezgodzenia się z postawioną tezą. Na przykład: Będę starał się bronić tezy, iż... Nie sposób nie zgodzić się z tezą, iż... Nie mogę się zgodzić z opinią, że... Sekret, jak napisać rozprawkę, którą będzie się dobrze czytać, leży też w budowaniu hierarchii ważności. Tutaj używaj zdań, które wprowadzą porządek do toku rozumowania: Po pierwsze… Po drugie… Po trzecie… Moje rozważania chciałbym zacząć od.... następnie przejdę do... Poprawnie będzie też rozwinąć myśl używając sformułowań, które przepchną dalej zaczęty temat np.: Z drugiej strony... Poza tym... Nie należy zapominać też… W rozprawce warto pisać co jakiś czas parę sformułowań podkreślających, że masz własną opinię na dany temat: Sądzę, że... Według mnie... Moim zdaniem... Dobrą praktyką jest również napisanie kilku zdań przywołujących przeciwną opinię: Niektórzy mogą mieć inne zdanie i twierdzić, że... Są też tezy przeciwne... Porady, jak napisać rozprawkę szkolną, czyli rozprawka krok po kroku Jeżeli chcesz dodać jakąś myśl od siebie, to dobrze zrobić to w formie dygresji: W tym miejscu pozwolę sobie na dygresję... Odbiegając na chwilę od głównego wątku... Prawidłowo jest zaznaczać wnioski, które wynikają z przytoczonych argumentów: Z tego wynika wniosek... Wniosek z tego taki, że... Reasumując... Kiedy pisze się zakończenie oto jak poprawnie nawiązać do przedstawionych tez i argumentów: Przytoczone przeze mnie argumenty świadczą o tym, że... Podsumowując dotychczasowe rozważania... Myślę, że udało mi się przekonać, że... Mając powyższe wiadomości wiesz już prawie wszystko na temat jak napisać rozprawkę maturalną. Poniżej przyjrzymy się jeszcze czterem odmianom rozprawki. Dzięki temu będziesz mógł wybrać w jaki sposób najlepiej pisać na dany temat. Jak napisać rozprawkę – typy rozprawek Rozprawka dedukcyjna Nie zawsze mówi się o tym na lekcjach w liceum czy w technikum, ale rozprawka może być zbudowana na różne sposoby. Znajomość tych sposobów na logiczne rozważanie tematu może podwyższyć twoją ocenę na maturze z polskiego. W rozprawce dedukcyjnej trzeba zacząć od tezy, co do której jesteśmy dobrze przekonani. Dalsza praca to udowodnienie na przykładach, że teza była słuszna. Mając jasną tezę można łatwo rozwinąć temat i zakończyć go precyzyjnie, niemal jak działanie matematyczne. Wniosek jest po prostu potwierdzeniem, że udowodniliśmy początkowe założenie. Tego typu rozprawka jest łatwa do ułożenia, niczym instrukcja jak ustawić antenę satelitarną. Nie ma znaczenia czy zgadzamy się z tezą w temacie czy nie. Jeżeli jesteś równie pewny, że się nie zgadzasz, to po prostu stawiasz tezę przeciwną niż zadana. Rozprawka indukcyjna W rozprawce indukcyjnej stawia się hipotezę. Jeżeli decydujesz się pisać taką rozprawkę, to musisz mieć większe wyczucie tematu. Żeby była to praca na poziomie musisz dobrze znać lektury, do których się odwołasz. Jak napisać rozprawkę z hipotezą? Stawiamy tezę roboczą, którą będziemy się starali udowodnić. Rozprawka z hipotezą może się zacząć od zdania „Odpowiedź na tak postawione pytanie nie jest prosta” albo „Temat nie sugeruje jednoznacznej odpowiedzi”. Warto pamiętać o tym, że raczej nie powinno to być pierwsze zdanie w pracy. Poprawnie skonstruowany wstęp zaczyna się od zdania wprowadzającego np. „Temat ... przewija się w literaturze przez wszystkie epoki”. Pracę należy zakończyć tezą, która wynika z przedstawionych argumentów. Podsumowując temat najlepiej odwołać się do postawionej hipotezy i odpowiedzieć, czy została ona potwierdzona. Można użyć zdania np.: „Przytoczone argumenty wskazują na to, że założenie.... jest słuszne” albo „Przedstawione argumenty dają podstawy by sądzić, że...”. Rozprawka analityczna i syntetyzująca Jako ciekawostkę możemy na koniec dodać jeszcze inny podział. Zwykle uczeń liceum nie musi się tym przejmować, bo rodzaj rozprawki wynika ze sformułowania tematu. Jednak dobrze jest wiedzieć jak poprawnie nazywa się dany rodzaj rozprawki. W rozprawce analitycznej dokonujemy analizy tematu np. postaci, wydarzenia przedstawionego w literaturze. Natomiast rozprawka syntetyzująca polega na przedstawieniu wybranego motywu w różnych utworach. Znając te dwie odmiany rozprawki możesz prześledzić przykłady jednej i drugiej, żeby poprawnie ułożyć i sformułować własną pracę. Mamy nadzieję, że nasz poradnik był pomocny i teraz wiecie nie tylko jak zacząć, ale jak napisać rozprawkę. Czy to na sprawdzianie klasowym czy maturalnym powinniście teraz bez problemu poradzić sobie z tą formą wypowiedzi. Nie zapominajcie, że oprócz konstrukcji przyda się wiedza o literaturze i wprawki w pisaniu. Im więcej będziecie pisać próbnych prac według tego schematu tym bardziej poprawnie możecie sformułować tezy i argumenty. Ostatecznie rozprawka nie jest taka trudna, prawda? Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Dla 93,5% czytelników artykuł okazał się być pomocny Rozprawka to dłuższa wypowiedź o trójdzielnej budowie. Jej cel jest wyraźnie określony – prezentacja danego problemu, zajęcie stanowiska oraz dowiedzenie jego słuszności. Zasadnicza część rozprawki to rzeczowa, racjonalna i przemyślana argumentacja. Co to jest rozprawka? Rozprawka to forma wypowiedzi, która polega na prezentacji stanowiska w określonej sprawie oraz jego uzasadnienie poprzez zgromadzone w tym celu argumenty. Można wyróżnić dwa rodzaje rozprawki: z tezą i hipotezą. Rozprawka z tezą polega na udowodnieniu jakiejś myśli przez podanie argumentów. Teza ma zostać potwierdzona bądź obalona. Rozprawką z hipotezą to inaczej odpowiedź na pytanie, gdzie przedstawia się argumenty „za” lub „przeciw” albo zarówno „za”, jak i „przeciw” ( w tym wypadku na końcu przedstawia się ostateczne stanowisko). Jak napisać rozprawkę? Rozprawka składa się z trzech części: wstępu, rozwinięcia i zakończenia. To jej podstawowe i obligatoryjne elementy. Wskazówki: 1. Pisanie rozprawki zacznij od dokładnego przemyślenia tematu, zajęcia stanowiska wobec problemu i opracowania planu wypowiedzi. 2. Nie powtarzaj tych samych informacji we wstępie i podsumowaniu. 3. Twoje stanowisko wobec rozważanego problemu powinno być zdecydowane i stanowcze, a prezentowana argumentacja – spójna, logiczna i konsekwentna. 4. Argumenty przedstawione w głównej części rozprawki powinny być rzeczowe, merytoryczne, przekonujące, odpowiednio sformułowane i zawierać przykłady. 5. Przedstaw argumenty we właściwej kolejności: od najważniejszych do mniej istotnych lub w porządku chronologicznym. 6. Każdy argument zawrzyj w oddzielnym akapicie. Schemat rozprawki Wstęp Na początku rozprawki należy przede wszystkim przedstawić jej temat, aby wprowadzić czytelnika w omawianą problematykę. Wstęp to również miejsce na zajęcie stanowiska w stosunku do poruszanego problemu. Podsumowanie Wstęp powinien zawierać: - temat wypowiedzi, - tezę lub hipotezę, - stanowisko autora wypowiedzi. Rozwinięcie To główna i najbardziej obszerna część rozprawki, jej „serce”. To tu jest miejsce na twoją argumentację. Należy ją przeprowadzić, podając kolejne dowody za przyjętym wobec problemu stanowiskiem. Podsumowanie Rozwinięcie powinno zawierać rzeczowe, merytoryczne argumenty podane w logicznej kolejności. Zakończenie Ostatnia część rozprawki to miejsce na twoje wnioski, nawiązanie do tezy (jej potwierdzenie lub obalenie) lub hipotezy (ostateczne stanowisko) oraz podsumowanie części głównej. Podsumowanie Zakończenie powinno zawierać: - wnioski, - nawiązanie do tezy lub hipotezy, - podsumowanie. Jak dobrze napisać rozprawkę? Czy wystarczy wiedzieć co to jest rozprawka i czym różni się rozprawka z tezą od rozprawki z hipotezą? To bardzo ważne, ale dobrze też znać tajemnice kompozycji rozprawki, czyli… wiedzieć, jak napisać jak jej wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Choć rozprawka nie należy do najłatwiejszych form wypowiedzi – są tacy, którzy uważają, że wolą pisać rozprawki niż referaty, charakterystyki postaci czy dyktanda. Dzięki naszym podpowiedziom dowiesz się, jak można napisać rozprawkę na piątkę. Oto najważniejsze informacje o kompozycji, argumentach i błędach, których lepiej unikać. Spis treści: Kompozycja rozprawki Jak napisać rozprawkę Jak napisać rozprawkę problemową (przykłady) Jak napisać rozprawkę porównawczą (przykłady) Jak napisać rozprawkę interpretacyjną (przykłady) Jak napisać rozprawkę... źle (przykłady błędów) Kompozycja rozprawki Rozprawka ma określoną kompozycję – składa się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Każdą z trzech części rozprawki pisze się według określonych zasad, pamiętając, by łączyły się w spójną, logiczną całość. Jak napisać wstęp rozprawki? Wstęp rozprawki to część, którą śmiało można zostawić sobie na koniec. Bardzo często właśnie tak postępują naukowcy – redagują wstęp, dopiero gdy ukończyli już pisanie głównej części swojej pracy. Piszą wówczas początek z perspektywy osoby, która wie, co zawiera rozprawa. Jeśli chcesz zacząć pisanie od wstępu – dobrze poprzedzić tę czynność zredagowaniem planu rozprawki, przemyśleniem tematu i argumentów, których zechcesz użyć. Co powinien zawierać wstęp rozprawki? wprowadzenie w temat, zarysowanie poruszanego problemu, cytat nawiązujący do tematu rozprawki (dobrze jest go przywołać, ale nie jest obowiązkowy). Wstęp rozprawki nie musi być długi. W zależności od tego, jak bardzo zamierzasz rozwinąć swoją rozprawkę, wystarczy gdy będzie się składał z: jednego akapitu (w przypadku krótkiej rozprawki) dwóch lub trzech akapitów (w przypadku dłuższej rozprawki). Zwroty, których można użyć we wstępie: Uważam, że warto przyjrzeć się… Problem, który chcę poruszyć to… Powszechnie uważa się, iż… W XXI wieku warto rozważyć zagadnienie… Za ważny i wciąż aktualny problem może uchodzić… Zagadnienie… uważam za istotne, ponieważ… Jak napisać rozwinięcie rozprawki Rozwinięcie to część rozprawki, w której powinny się znaleźć: w przypadku rozprawki z tezą – argumenty potwierdzające słuszność tezy w przypadku rozprawki z hipotezą – argumenty „za”, argumenty „przeciw” (kontrargumenty) lub argumenty i kontrargumenty Argument to inaczej dowód na to, że teza lub hipoteza jest słuszna. Kontrargument to dowód na to, że hipoteza jest niesłuszna. Dla porządku, warto każdemu argumentowi (kontrargumentowi) poświęcić jeden akapit. Argumentów nie należy mylić z przykładami – przykłady to zdarzenia, które ilustrują podane argumenty lub kontrargumenty. Na przykład: argumentem, który świadczy, że cierpienie uszlachetnia może być postać Ani z Zielonego Wzgórza, a dowodami na to: jej nieszczęśliwe wczesne dzieciństwo i sytuacje, w których wykazuje się wrażliwością na los drugiego człowieka. Cytaty z utworów literackich z pewnością wzbogacą wartość „dowodową” podanych argumentów i kontrargumentów. Zwroty pomocne podczas pisania rozwinięcia rozprawki: Rozważania rozpocznę od… Wiele wskazuje na to, że… Trudno nie zauważyć, że… Stanowisko to potwierdza również… Wynika z tego, że… Można zatem stwierdzić, że… Chcę nadmienić, iż… Równie istotne jest… Na uwagę zasługuje również… Nie bez znaczenia jest też… Faktem jest też, że… Jak napisać zakończenie rozprawki? Zakończenie rozprawki powinno stanowić podsumowanie rozważań. W tym celu należy odnieść się do tezy lub hipotezy zawartej w tytule pracy. Bardzo ważne jest również sformułowanie końcowego wniosku (wniosków), które można wyciągnąć w oparciu o przytoczony argumenty i kontrargumenty. Słownictwo przydatne do napisania zakończenia rozprawki: Podsumowując… Analizując powyższe argumenty… Przytoczone argumenty wskazują, iż… Biorąc pod uwagę wyżej wymienione argumenty i kontrargumenty… Wniosek, który nasuwa się po analizie powyższych argumentów… W oparciu o przywołane argumenty nasuwają się następujące wnioski:… Jak napisać rozprawkę? Zanim zaczniemy pisać rozprawkę, dobrze jest uporządkować wiedzę na jej temat. Najprościej mówiąc, rozprawka to mini rozprawa naukowa. Rozprawka, choć należy do dłuższych form wypowiedzi (niż np. zaproszenie czy ogłoszenie) jest krótsza od poważnej pracy naukowej (która może osiągać objętość nawet kilkuset stron). Jednocześnie, podobnie jak naukowe rozważania, rozprawka: dotyczy faktów (popartych dowodami), zawiera rzeczowe argumenty (za, przeciw lub za i przeciw), napisana jest językiem naukowym (niestety albo na szczęście: rozprawka to nie osobisty list ani artystyczne, opowiadanie). Wszystko to wcale nie znaczy, że rozprawka to „sucha” i nudna forma wypowiedzi pisemnej. Wręcz przeciwnie – dyscyplina obowiązująca podczas pisania, może okazać się naprawdę ciekawym wyzwaniem. Zwłaszcza, że to znakomity trening do… prowadzenia wygranej dyskusji. Wiedząc, jak napisać rozprawkę – dużo łatwiej rozróżniać rzeczowe argumenty od tych, które tak naprawdę nic nie wnoszą. Rozprawka z tezą a rozprawka z hipotezą – jak napisać? Istnieją dwa rodzaje rozprawki: rozprawka z tezą i rozprawka z hipotezą. O rodzaju rozprawki decyduje tytuł, który może zawierać tezę (myśl) albo przypuszczenie (hipotezę). Przykłady tytułów rozprawek z tezą to: Warto być wrażliwym (uzasadnij tę tezę w oparciu o 3 przykłady z literatury). Opisy przyrody są ważne (uzasadnij tę tezę w oparciu o wybrane przykłady powieści lub utworów poetyckich). Cierpienie uszlachetnia (uzasadnij tę tezę wykorzystując biografię 3 bohaterów literackich). Przykłady tytułów rozprawek z hipotezą to: Czy warto być wrażliwym? (uzasadnij swój sąd w oparciu o 3 przykłady z literatury). Czy opisy przyrody są ważne? (uzasadnij swój sąd w oparciu o wybrane przykłady powieści lub utworów poetyckich). Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że cierpienie uszlachetnia? (uzasadnij tę tezę wykorzystując biografię 3 bohaterów literackich). Pozornie oba rodzaje rozprawek dotyczą tych samych tematów: wrażliwości, opisów przyrody i uszlachetniającej wartości cierpienia, ale czy na pewno? Zwróć uwagę, że w przypadku rozprawki z tezą masz zadanie zgromadzić argumenty, które będą dowodami na potwierdzenie tezy. W przypadku z rozprawki z hipotezą – zadaniem autora jest przedstawić argumenty, które: potwierdzą słuszność hipotezy (argumenty za) lub zaprzeczą słuszności hipotezy (argumenty przeciw) lub będą potwierdzać hipotezę i będą jej zaprzeczać (argumenty za i przeciw). Jak napisać rozprawkę problemową? Rozprawka problemowa to taka, która stawia przed jej autorem pewien problem zawarty w temacie. Wymaga wskazania argumentów, które znajdują się w konkretnym dziele literackim, jego fragmencie lub też innych tekstach kultury. Jak napisać dobrze rozprawkę problemową? zacznij od wstępu, w której znajdzie się teza (twoje stanowisko wobec problemu), zredaguj rozwinięcie zawierające odwołania do literatury, zakończ rozprawkę, pamiętając o wnioskach dających się wyciągnąć na podstawie argumentów. Przykłady rozprawki problemowej: Czy za przemiany społeczne warto płacić cenę rewolucji? Odpowiedz i uzasadnij w odniesieniu do „Przedwiośnia" S. Żeromskiego. Czy mógłbyś zaprzyjaźnić się z Anią Shirley? Odpowiedz i uzasadnij w oparciu o tekst „Ani z Zielonego Wzgórza” L. M. Montgomery. Co znaczą dla ciebie słowa: „Ludzie ludziom zgotowali ten los”? Uzasadnij swój sąd na podstawie „Medalionów” Z. Nałkowskiej. Jak napisać rozprawkę interpretacyjną? Rozprawka interpretacyjna to inaczej interpretacja utworu literackiego (poezji, prozy lub dramatu). Kluczowe jest jednak postawienie tezy interpretacyjnej – czyli, najogólniej mówiąc, tego, jak rozumiesz dany utwór. Jak dobrze napisać rozprawkę interpretacyjną? zacznij od wstępu, w którym zawrzesz tezę interpretacyjną, zredaguj rozwinięcie podając argumenty potwierdzającą postawioną tezę (weź pod uwagę tytuł utworu, tematykę, sytuację liryczną, typ liryki, nawiązania kulturowe, kompozycję, wersyfikację), zakończ rozprawkę, nie zapominając o wnioskach, które da się wyciągnąć na podstawie podanych argumentów. Przykłady rozprawek interpretacyjnych: „Biała Magia” K. Baczyńskiego. Postaw tezę interpretacyjną i uzasadnij ją (teza interpretacyjna: np. „Biała Magia” K. Baczyńskiego – niezwykły wiersz o niezwykłej miłości.) „Hamlet” W. Szekspira. Postaw tezę interpretacyjną i uzasadnij ją. (teza interpretacyjna: np. „Hamlet” W. Szekspira jako dramat o zdradzie.) „Treny” J. Kochanowskiego. Postaw tezę interpretacyjną i uzasadnij ją. (teza interpretacyjna: np. Pocieszenie po staropolsku w „Trenach” J. Kochanowskiego.) Jak dobrze napisać rozprawkę porównawczą? Rozprawka porównawcza to rodzaj rozprawki interpretacyjnej, która odwołuje się do minimum dwóch utworów literackich. Jak sama nazwa wskazuje – chodzi o porównanie ze sobą dwóch utworów (np. ich podobnego przesłania, skrajnie różnych stanowisk podmiotu lirycznego, itp.) Jak dobrze napisać rozprawkę porównawczą? zacznij od wstępu, w którym nie może zabraknąć tezy porównawczej, zredaguj rozwinięcie, w którym zawrzesz argumenty na potwierdzenie tezy porównawczej, zakończ, pamiętając o wnioskach, które można wysnuć w oparciu o argumenty. Przykłady rozprawek porównawczych: Wojna w „Kamieniach na szaniec” i w wybranym wierszu wojennym K. K. Baczyńskiego. Które dwie postacie dziewczynek znane ci z literatury mogłyby łatwo zaprzyjaźnić się ze sobą? Wskaż dwa różne sposoby ukazywania przyrody w 2-3 wybranych wierszach. Jak napisać rozprawkę źle (czyli czego unikać, przykłady) Nawet wiedząc, jak dobrze napisać rozprawkę, można popełnić błędy, które niepotrzebnie popsują ocenę. Jak możesz zepsuć swoją rozprawkę? Pisząc nie na temat (np. jeśli zamiast o dużym znaczeniu opisów przyrody w dziele literackim zaczniesz analizować znaczenie opisów postaci), Zbaczając z tematu (np. gdy pisząc o cierpieniu, które uszlachetnia – zbyt dużo miejsca poświęcisz streszczaniu całości utworu literackiego, na który się powołujesz), Przywołując niezbyt trafne argumenty/kontrargumenty (np. gdy zbytnio się spieszysz i bierzesz na warsztat pierwsze lepsze argumenty), Uzasadniając swoje stanowisko jedynie w sposób pobieżny (np. w jednym, bardzo ogólnym zdaniu), Wykazując się nieznajomością lektur, na które powołujesz się w rozprawce (np. myląc postacie, elementy fabuły, problematykę utworów), Stosując udziwnione metafory lub sformułowania zbyt potoczne, kolokwialne (np. „Czytając opisy przyrody w Nad Niemnem czasem aż chciało mi się ryczeć – płakać łzami, które wypełniłyby koryto tytułowej rzeki”), Pisząc długie zdania, pełne „mądrze brzmiących” słów, by na siłę popisać erudycją (np. „Cóż, cierpienie to stosunkowo często kwintesencja, esencja i ekstrakt naszego życia, które nie rzadziej upływa nam na przekuwaniu frenetycznych aktów bytu w produktywne aktywności, ukierunkowane na możliwie satysfakcjonujące rozwiązania sytuacji problemowych, pozornie pozostających poza kontrolą przepełnionych udręką myśli”.), Używając sformułowań emocjonalnie nacechowanych (takich jak np. wulgaryzmy czy wykrzykniki), Lejąc przysłowiową wodę. To już wszystko, co warto wiedzieć, aby napisać rozprawkę naprawdę dobrze. Zobacz także: Środki stylistyczne: czym są, funkcje, przykłady Epitet: co lepiej wiedzieć o epitecie? Zdrobnienia w języku polskim: czym są i dlaczego ich używamy [dużo przykładów]

jak napisac rozprawke rozszerzony polski